Khi mua nhà, sẽ thường xuyên gặp những trường hợp như có những căn nhà đã được xây dựng hoàn chỉnh nhưng trên sổ hồng lại chưa cập nhật hiện trạng nhà trên đất, hay còn gọi là nhà chưa hoàn công. Khi đó, trên sổ hồng chỉ hiển thị thông tin của lô đất mà không có thông tin về nhà trên lô đất ấy.
Khi mua những căn nhà này, người mua có thể gặp những rủi ro như không thể chuyển nhượng nhà trên đất, chỉ có thể chuyển nhượng quyền sử dụng đất, tức là người mua không có quyền sở hữu nhà trên đất, chỉ được cấp quyền sử dụng đất. Nếu trong trường hợp ngôi nhà bị giải toả đền bù, người mua mới sẽ không được hưởng các lợi ích kinh tế đi kèm. Vì vậy, nếu người mua mới không yêu cầu chủ nhà cũ cập nhật tài sản vào sổ hồng trước khi giao dịch thì sẽ gặp rất nhiều tình huống phát sinh sau này.
Dưới đây là một số tình huống thường gặp với nhà chưa hoàn công:
1. Chưa đóng thuế xây dựng
Để thực hiện hoàn công và nhập tài sản vào sổ hồng, chủ sở hữu phải đóng đầy đủ các loại thuế như thuế môn bài, thuế GTGT, thuế TNCN và lệ phí trước bạ hoàn công xây dựng. Do đó, nếu chủ nhà tự mua vật liệu rồi thuê thợ xây, hoặc trong hợp đồng ký kết với chủ thầu có thoả thuận chủ nhà đóng thuế xây dựng, thì nếu mua phải những căn nhà chưa hoàn công này, người mua phải đóng thêm một khoản thuế không hề nhỏ.
Giải pháp: Yêu cầu chủ nhà đi làm hoàn công trước khi giao dịch, hoặc giữ lại 10% - 15% giá trị giao dịch nếu người mua trực tiếp thực hiện thủ tục hoàn công, sau khi hoàn thành mới thanh toán số còn lại cho chủ nhà.
2. Nhà đã qua nhiều đời chủ nhưng vẫn chưa cập nhật tài sản trên sổ hồng
Trường hợp này chỉ có chủ cũ xây dựng ngôi nhà mới có thể làm hoàn công và cập nhật tài sản. Tuy nhiên sẽ gặp khó khăn trong việc tìm lại chủ cũ của ngôi nhà.
Giải pháp: Yêu cầu chủ nhà đi làm hoàn công rồi mới giao dịch.
3. Sổ đất tên người này, nhưng giấy phép xây dựng lại tên người khác
Trường hợp này xảy ra khi chủ đất bán và tặng kèm bản vẽ, giấy phép xây dựng.
Sau khi xây nhà xong, bắt buộc người được cấp phép xây dựng phải đi làm hoàn công và cập nhật tài sản lên sổ hồng.
Giải pháp: Phải thay đổi giấy phép sang tên của mình trước khi xây dựng.
4. Bán nhà đang xây
Do nhà đang xây nên chưa thể làm hoàn công xây dựng và cập nhật nhà lên sổ được. Khi đó, đất sẽ đứng tên người mua nhưng giấy phép vẫn là tên chủ cũ.
Giải pháp: Yêu cầu chủ cũ làm cam kết về việc cho, tặng tài sản trên đất cho người mua. Cam kết này được thực hiện tại UBND phường, có dấu và chữ ký của phường tại nơi có đất.
5. Chủ xây nhà trái phép, không xây đúng so với giấy phép xây dựng nên không thể làm hoàn công được
Giải pháp: Yêu cầu chủ nhà đi làm hoàn công trước khi giao dịch. Hoặc kiểm tra kỹ giấy phép xây dựng, so sánh với thực tế xem có được hoàn công hay không.
Tóm lại, khi mua nhà cần hết sức thận trọng đối với nhà chưa hoàn công và cập nhật tài sản lên sổ hồng. Nên yêu cầu chủ nhà đi làm hoàn công trước khi thực hiện giao dịch để tránh những rắc rối về sau.
BTV QT – LKH
